Nu de gasprijzen zo absurd hoog zijn ben ik mijn rijst gaan koken in de instant pot. Rijst is namelijk niet meer weg te denken uit onze keukens. We zijn dol op nasi, sushi, risotto en paëlla. Maar welke soorten rijst zijn er nu eigenlijk? En hoe kook je nu de perfecte rijst? Welke rijst is het meest geschikt voor jouw specifieke gerecht? In dit artikel vertel ik je er graag alles over.
Kijk je al langer mee in mijn keuken dan weet je dat ik gek ben op mijn instant pot. Als ik maar één apparaat mocht behouden in mijn keuken dan zou dat – zonder nadenken – mijn instant pot zijn. Als de IP stuk gaat wil ik á la minute een nieuwe! Met mijn blender op een goede tweede plaats!
Rijst is een graangewas dat in water groeit. Het plantje haalt zijn voedingsstoffen uit het water en het water beschermt de plant tegen extreme kou of hitte. Om rijst te verbouwen heb je warmte nodig.
China is de grootste consument en producent van rijst. Maar ook India, Pakistan, Bangladesh, Myanmar, Thailand, Vietnam en Indonesië behoren tot de belangrijkste rijstproducerende landen. Thailand is de grootste exporteur, gevolgd door Vietnam. Buiten Azië zijn de Verenigde Staten een groot exporteur.
Maar ook in Europa wordt rijst verbouwd en wel in Italië, Spanje, Portugal, Frankrijk en Griekenland.
Er zijn teveel soorten rijst om op te noemen. Rijst wordt ingedeeld aan de hand van de lengte van de korrel. Lang, middellang of kort. Lange rijstsoorten worden vaak gebruikt voor hartige gerechte en korte rijstsoorten voor desserts. En dan kun je ook nog onderscheid maken tussen droogkokende of plakkerige rijst.
Bij verschillende soorten rijst horen ook verschillende tijden om de rijst te koken. Witte rijst is ontdaan van het kaf en de velletjes en zal dus direct kunnen beginnen met water op te zuigen. Wilde rijst daarentegen bevat graszaad én witte rijst, door deze mix duurt dat weer langer.
Maar de ratio rijst : water is altijd hetzelfde! Het maakt niet uit hoe groot het kopje of de beker is die je gebruikt, als je maar dezelfde gebruikt voor het water en voor de rijst. De ratio is altijd 1 : 1.
De IP heeft een rijst functie, maar die gebruik ik niet. Ik gebruik de knop pressure cook of manual, afhankelijk van welk type IP je hebt.
LET OP: afhankelijk van de hoeveelheid die je gaat koken moet de IP natuurlijk druk opbouwen.
Na het oogsten van de rijst worden de korrels uit de rijstplanten gehaald. Het kaf – de oneetbare huls – is dan nog niet van de korrel gescheiden. Na het verwijderen van het kaf heb je zilvervliesrijst. Deze soort bevat de meeste vezels en is dus goed voor de darmen.
Tijdsduur: 22 minuten, NPR
Ratio 1 : 1
Witte rijst krijg je door ook het vezelrijke vliesje weg te halen. Hierdoor bevat het dus erg weinig vezels. En dan wordt het vaak ook nog verder bewerkt om kookeigenschappen en smaak te beïnvloeden.
Tijdsduur: 3 minuten, NPR (een extra minuutje voor langkorrelige rijst)
Ratio 1 : 1
Deze rijst is in stukjes gebroken en voorgestoomd waardoor het sneller te bereiden is. Snelkookrijst heb ik nooit, dus ook niet geprobeerd.
Deze rijst wordt verkregen door de ongepelde rijst – dus vóór het zilvervliesrijst-stadium – te weken, te stomen en te drogen. Daarna wordt het gepeld en geslepen. Hierdoor behoudt het meer vitamines en mineralen. Deze rijst heb ik (nog) niet geprobeerd in de instant pot, maar ik schat dat deze rijst met 2 á 3 minuten goed is.
Dit is mijn favoriete rijstsoort. Deze rijst wordt voornamelijk verbouwd in India, is heerlijk geurig en heeft een aromatische smaak. Ik gebruik een langkorrelige soort. Het heeft qua voedingswaarde het meeste weg van witte rijst, tenzij je de volkoren variant kiest.
Tijdsduur: 3 minuten, NPR (witte basmati)
Tijdsduur: 22 minuten, NPR (volkoren basmati)
Ratio 1 : 1
Deze Thaise rijst heeft een wat steviger korrel en is ook zeer aromatisch. Het lijkt soms op basmati en soms op pandan rijst. Goede jasmijn rijst is echter sterker van smaak dan pandan rijst. De voedingswaarden zijn gelijk aan witte rijst.
Tijdsduur: 3 minuten, NPR
Ratio 1 : 1
Dit is geen échte graansoort. Deze geur en smaak wordt verkregen uit pandanbladerenextract. Hiermee wordt dus eigenlijk jasmijn rijst geïmiteerd. Pandan rijst is – als het goed is – goedkoper dan jasmijn rijst.
Tijdsduur: 3 minuten, NPR
Ratio 1 : 1
Dit is geen rijstsoort op zich, maar een mengeling van het zaad van een bepaalde grassoort en witte rijst. Het geheel geeft een nootachtige smaak. Wilde rijst bevat veel vezels en heeft een hoog eiwitgehalte.
Tijdsduur: 30 minuten, NPR
Ratio 1 : 1
Ook deze rijst heeft een nootachtige smaak. In tegenstelling tot witte rijst is zwarte rijst volkoren. Hierdoor bevat deze rijst meer vezels, ijzer, vitamine E en antioxidanten. Ook geeft het je langer een vol gevoel. De rijst bevat de antioxidant anthocyanine, die ook in zwarte en blauwe bessen zit.
Tijdsduur: 30 minuten, NPR
Ratio 1 : 1
En dan bestaan er ook nog soorten rijst speciaal voor het maken van gerechten zoals sushi, risotto of paëlla. Risotto en paëlla rijst hebben een groot absorberend vermogen, terwijl sushi rijst heel erg plakkerig is. Paëlla rijst laat ik buiten beschouwing. Risotto heb ik nog niet gemaakt in de IP, dit ga ik proberen via saute en dan Low. Verslag hiervan volgt in dit artikel zodra het gereed is.
Sushi rijst
Tijdsduur: 5 minuten, NPR
Ratio 1 : 1
Was eventueel de rijst en voeg dan alle ingrediënten toe aan de binnenpan van de instant pot. Plaats de deksel op de pan en zorg dat het ventiel op sealing staat. Kook de rijst volgens onderstaande tijden.
Witte rijst (basmati, pandan, jasmijn): 3 minuten
Sushi rijst: 5 minuten
Zilvervliesrijst of volkoren basmati: 22 minuten
Wilde rijst: 30 minuten
Zwarte rijst: 30 minuten
Wanneer de kooktijd voorbij is laat je de druk op natuurlijke wijze ontsnappen. Dit kan tot maximaal 30 minuten duren.
Verwijder daarna de rijst direct uit de pan om kleven en vastplakken aan de bodem te voorkomen. Schep voorzichtig door met een vork om de rijst los te halen.
De kooktijd blijft hetzelfde, ongeacht het aantal cups dat je bereid.