Één van de gezonde manieren om voedsel te bewaren is door het te drogen. Daarnaast kan het ook zorgen voor variatie in je dieet. Je droogt producten uit het seizoen om het in een ander seizoen te kunnen eten. Langzaam maar zeker worden voedseldrogers dan ook steeds populairder.
We zijn op zoek naar beter, gezonder en duurzamer leven en eten. Bovendien wordt alles steeds duurder en kunnen we dus beter in het seizoen koken. Om voedsel houdbaar te maken worden er veel stoffen aan toegevoegd, zelfs aan gedroogd voedsel, dus het is zo gek nog niet om zelf voedsel te gaan drogen.
Tegelijkertijd ben je bezig om voedselverspilling tegen te gaan, want door het drogen van voeding kun je het veel langer bewaren. Voordeel van gedroogde voeding is dat je het niet in de vriezer hoeft te bewaren, die kun je dus inzetten voor andere zaken. Het neemt ook minder ruimte in beslag wanneer het gedroogd is. Bovendien heb je op deze manier altijd gedroogd fruit en groente in huis! Een voedseldroger is dus een handig apparaat, maar hoe werkt het? En wat is een goede machine?
Er zijn flink wat voedseldrogers op de markt, waardoor het lastig kan zijn om een juiste keuze te maken. Daarom is het belangrijk dat je ‘bezint eer je begint’. Verdiep je in voedseldrogers en stel jezelf een aantal belangrijke vragen. Dat scheelt je tijd en ellende, maar vooral geld!
Voedseldrogers tot 100 euro
Voedseldrogers tot 100 euro zijn voor de hobbyist die een enkele keer wat wil drogen. Erg leuk om te kijken of het iets voor je is. Ik begon met een voedseldroger in dit segment. Uiteindelijk vond ik de temperatuur niet echt goed in te stellen en was ik niet helemaal tevreden meer over het eindresultaat. Daarnaast maakt hij flink herrie, waardoor het niet fijn was om hem ‘s avonds aan te zetten terwijl we tv keken bijvoorbeeld.
Voedseldrogers tussen 100 en 200 euro
Voedseldrogers tussen 100 en 200 euro zijn eigenlijk allemaal wel goed. Het ene model is beter dan het andere, maar over het algemeen zijn ze allemaal goed. Een merk dat je vaak tegenkomt in dit segment is Stöckli. De voedseldrogers lijken erg op elkaar, kleine verschillen in uiterlijk, het al dan niet hebben van een timer en RVS of kunststof droogrekken zijn de voornaamste verschillen. Mijn huidige voedseldroger(tje) valt net in dit segment. Hij is lekker compact en staat dan ook altijd op het aanrecht. Makkelijk voor de tussendoor dingen en om zoveel mogelijk te proberen. Mijn wens voor de toekomst is – als de moestuin eenmaal een feit is en genoeg oplevert – om een grotere kast met zeker 9 lades te hebben. Maar die zit in het volgende segment…
Voedseldrogers boven 200 euro
Nu hebben we het over professionele voedseldrogers met een droogcapaciteit tot wel 1 vierkante meter. De twee topmerken, Excalibur en Sedona, fabriceren enkel horizontale drogers. Excalibur hebben een analoge aansturing door middel van draaiknoppen. Sedona heeft druktoetsen en een beeldscherm. Alle voedseldrogers in dit segment kunnen op lagere temperaturen drogen en kunnen worden ingebouwd in een keukenkastje.
De Sedona SD-P9150 Combo heeft bijvoorbeeld maar liefst 9 lades en 2 timers. Dat betekent dat je bijvoorbeeld twee droogstanden (temperaturen/tijden) achter elkaar kunt programmeren. Bovendien heeft dit model een glazen deurtje waardoor je naar het resultaat kunt kijken zonder de deur te openen. Het openen van een deurtje of deksel betekent automatisch temperatuurverlies, waardoor de droogtijd waarschijnlijk iets langer zal worden.
Waarom voedsel drogen?
Door vocht uit voedsel te halen maken we het langer houdbaar. Denk aan voedsel zoals groente, fruit, vlees, vis en kruiden. Conserveren is een proces waarbij chemicaliën, zout, suiker of zuur aan voedsel wordt toegevoegd, maar dit zijn meestal geen gezonde toevoegingen. Drogen is dus een gezond(er) alternatief. Uit studies blijkt zelfs dat je voedsel wel 30 jaar kunt bewaren. Het moet dan natuurlijk wel goed gedroogd zijn! Zie dat maar eens te doen met je vriezer.
Het grote voordeel van drogen is dat je typische zomer producten in de winter kunt eten. Denk hierbij aan aardbeien, mango, perzik of pruimen. Met de seizoenen eten is sowieso beter voor je portemonnee en beter voor de planeet. Koop extra wanneer het in de aanbieding is en droog het, dat is nog meer besparen. Een ander voordeel van gedroogd voedsel is dat je altijd een lekkere snack in huis hebt. Wie lust er nu niet gedroogd fruit? Het is een beter alternatief voor je kinderen – en jezelf uiteraard – dan snoepjes, koekjes of vette happen.
Wat dacht je van kruiden? Koop je wel eens een kruiden plantjes? Grote kans dat je er wat van overhoudt en het in de groenbak belandt. Deze kruiden kun je makkelijk drogen en bewaren. Maak op deze manier ook zelf kruidenmixen. Lekker, gezond en je gaat voedselverspilling tegen.
Voedsel drogen is dus niet alleen gezond en lekker, het is bovendien kostenbesparend!
Wat is een voedseldroger?
Een voedseldroger is een apparaat dat het vocht uit voedsel onttrekt. Er zijn verschillende manieren om voedsel te drogen. Je kunt bijvoorbeeld aan de lucht drogen – in de wind en zon – maar dan ben je dus afhankelijk van het weer. En in Nederland kunnen we niet echt van de zon op aan, dus een voedseldroger is dan een uitkomst. Het is een vierkante kast – of ronde toren – met lagen/lades waar je het voedsel in legt. Vervolgens stel je de tijd en temperatuur in. Het apparaat produceert warmte via een element en door middel van een ventilator wordt dit door de kast geblazen waardoor het voedsel droogt.
Om voedsel te kunnen drogen moet je het dus verhitten, maar op zeer lage temperaturen. Als de temperatuur te hoog wordt verandert de smaak, uiterlijk en voedingswaarde. Wel is het van belang dat het voedsel goed en voldoende wordt gedroogd, zodat de bacteriegroei stopt en er geen reacties meer optreden waardoor het kan bederven. In een oven kun je ook voedsel drogen, maar dat is toch minder betrouwbaar omdat de meeste ovens geen lagere temperatuur kennen dan 80 graden. De temperatuur van een voedseldroger is instelbaar om het voedsel exact op de juiste temperatuur te brengen en dus te drogen zodat het lang houdbaar blijft en toch zijn smaak en voedingsstoffen behoudt.
Welke soorten voedsel kan ik drogen?
Groenten zoals bijvoorbeeld prei, wortel, kool, uien, pastinaak, bieten en bonen zijn geschikt om te drogen. Maar er zijn nog meer soorten groenten die je kunt drogen. Daarnaast is er natuurlijk ook fruit wat wij eigenlijk alleen gedroogd eten. Denk hierbij aan vijgen en dadels. Vaak zijn ze ook nog gesuikerd, terwijl dat helemaal niet nodig is, het is al zoet van zichzelf. Maar ook druiven kun je drogen, denk maar aan krenten en rozijnen. Heb je zelf bijvoorbeeld druiven in de tuin, dan maak je er met het grootste gemak rozijnen van! Verder kun je denken aan bijvoorbeeld pruimen, abrikozen, bananen, kokos, appels, cranberries, mango en nog veel meer.
Maar je kunt ook paddestoelen drogen. Paddenstoelen worden slap en snotterig als je ze in wilt vriezen, daarom worden ze meestal gedroogd.
Maar vlees en vis kan ook worden gedroogd. Denk maar aan beef jerky of aan stokvis. Dit is gedroogde kabeljauw die op stokken werden gedroogd. In Scandinavië zie je dat nog steeds wel. Er zijn dan ook mensen die diervoeding zelf drogen.
Maar naast deze gebruikelijke producten kun je ook denken aan het zelf maken van thee door bladeren en bloemen te drogen. Of droog bloemen om er mooie boeketjes van te maken.
Er is dus genoeg wat je in de voedseldroger kunt stoppen.
Waar moet ik op letten als ik een voedseldroger ga kopen?
Zoals met elk apparaat is ook niet elke voedseldroger hetzelfde. Vandaar de keuzestress… Er zijn in ieder geval een aantal aandachtlunten bij het kopen van een voedseldroger.
Capaciteit
Droog je af en toe wat groente, fruit of kruiden? Dan is een voedseldroger met kleine capaciteit een prima keuze. Twijfel je nog, kijk dan of het apparaat van jouw keuze uitbreidbaar is. Dat wil zeggen: is het mogelijk om extra droog rekken/-lades toe te voegen. En zou ja, tot hoever kan het uitgebreid worden. Maar heb je een eigen moestuin met flinke oogst dan kun je beter kijken naar de grotere modellen. De capaciteit is het totale droogoppervlak, waarbij een oppervlak van 1 vierkante meter groot is, maar voor sommige mensen is het niet groot genoeg.
Temperatuur
Voor mensen die raw eten is het belangrijk dat voedsel niet verhit wordt boven de 40 graden. In dat geval is het dus belangrijk dat je kunt drogen op een temperatuur die lager is dan 40 graden. Het is ook fijn als je een voedseldroger hebt die niet per tien graden tegelijk verhoogt of verlaagt. Het luistert nauw soms.
Vorm
Een ronde voedseldroger lijkt misschien handig, maar – in mijn ervaring – is het niet. Je verliest nogal wat ruimte als je de voedseldroger op wilt ruimen. Daarnaast vond ik het plaatsen van voedsel in een ronde droger ook minder prettig. Maar dit is natuurlijk een puur persoonlijke keuze.
Overige eigenschappen
Zoveel mensen, zoveel wensen. Dat geldt ook voor voedseldrogers, ze hebben niet allemaal dezelfde eigenschappen. Zo zijn er voedseldrogers met een timer, waardoor je van tevoren in kunt stellen hoe lang je je voedsel wilt drogen. Als de tijd voorbij is zal het apparaat uit gaan. Er zijn ook voedseldrogers die op twee standen kunnen drogen. Hiermee kun je dus programmeren hoe het voedsel droogt: eerst warm en daarna koud bijvoorbeeld. En dan zijn er nog luxe voedseldrogers die kunnen worden opgedeeld in twee compartimenten. Op deze manier kun je voedsel op twee verschillende standen drogen of slechts de helft van je voedseldroger gebruiken als je niet zo’n grote lading te drogen voedsel hebt.
Prijs
En dan een belangrijk stukje bij het aanschaffen van nieuwe apparatuur: de prijs! Voor een paar tientjes kun je al eigenaar van een voedseldroger zijn, maar de prijzen kunnen ook makkelijk oplopen tot een aantal honderden euro’s. De prijs hangt af van verschillende factoren, zoals de capaciteit, het aantal lades, het materiaal en of het een verticaal of horizontaal model is. Uiteindelijk is de prijs toch bepalend voor het model waar je op uitkomt. Bepaal een budget en blijf daar ook bij.
Het energieverbruik van voedseldrogers
Er is warme, droge lucht nodig om voedsel te drogen. In theorie kun je in een oven ook drogen, maar in de praktijk blijken de temperaturen toch niet helemaal geschikt te zijn en daardoor niet efficiënt te zijn. Een voedseldroger heeft een verwarmingselement en een ventilator om warme lucht te creëren en het daarna door de kast te blazen. Op deze manier wordt het vocht onttrokken aan het voedsel. Dit kost natuurlijk energie, maar hoeveel eigenlijk?
Wat kost voedsel drogen?
Als ik lieg, lieg ik in commissie, maar op internet vond ik informatie over de kosten van voedsel drogen, per droogbeurt. De kosten zijn ongeveer € 0,05 per uur. Het is natuurlijk afhankelijk van hoe vol de droger is, het soort voedsel, de dikte van het voedsel en hoe dicht het bij elkaar ligt. Maar laten we even uitgaan van een volle voedseldroger die 10 uur aan het drogen is: de kosten zijn dan dus € 0,50 per droogbeurt.
Als je gebruik kunt maken van een nachttarief wordt het natuurlijk al wat goedkoper. En voor de gelukkigen onder ons met zonnepanelen zou je kunnen zeggen dat voedsel drogen bijna gratis is.
Drogen om te conserveren
Voedsel langer bewaren kan ook in de vriezer. Het kan dus interessant zijn het verschil te bekijken in kosten tussen een voedseldroger en een diepvries. Een nieuwe zuinige diepvries kost ongeveer € 45,- per jaar aan energie (240 KWh bij een energieprijs van € 0,1875), dan heb je een zuinige vriezer. Een ouder exemplaar zal minder zuinig zijn, en het verbruik kan dat met gemak verdubbelen. Gebruik je je voedseldroger 1 keer per week met een droogsessie van 10 uur, dan zijn de kosten dus € 26,- per jaar (€ 0,50 X 52 weken). Voedsel drogen is dus goedkoper dan voedsel invriezen.
Voedsel drogen voor je huisdier
Honden, maar ook andere huisdieren kunnen – net als mensen – allergieën voor voedsel ontwikkelen. Regelmatig worden honden op een dieet van gedroogd voedsel gezet om kwaaltjes te bestrijden. Ook handig om bij je te hebben als je gaat reizen. Dus ook voor je huisdier kan een voedseldroger handig zijn.
Hallo Sylvia,
Bedankt voor je inzichtelijke artikel over voedseldrogers en het belang ervan in een gezonder, duurzamer leven. Als ervaringsdeskundige heb ik veel ervaring met het drogen van voedsel en waardeer ik je uitleg over de verschillende prijssegmenten van voedseldrogers en hun geschiktheid voor diverse gebruikers. Ik ben het eens met je punten over de voordelen van voedsel drogen tegen voedselverspilling en wil graag toevoegen dat het gebruik van een voedseldroger ook creativiteit in de keuken stimuleert, door het maken van unieke snacks en ingrediënten.
Nogmaals bedankt voor het delen van je inzichten. Ik kijk uit naar meer van je posts!
Vriendelijke groeten,
Wouter